ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ

ಮಂದಾರ


ಮಂದಾರ ಪುಷ್ಪ
ಫೆಬ್ರವರಿ-ಮಾರ್ಚ್ ತಿಂಗಳು ಬಂತೆಂದರೆ ಭಾರತ ಮೂಲದ ಅನೇಕ ಮರಗಳು ಎಲೆಯುದುರಿಸಿ ಹೂ ಬಿಡುತ್ತವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಮರಗಳಂತು ಕೆಂಪು ಹಳದಿ ವರ್ಣಮಯ ಹೂ ತಳೆಯುತ್ತವೆ. ದೂರದಿಂದ ನೋಡಿದಾಗ
ಮರಕ್ಕೆ ಬೆಂಕಿ ಬಿದ್ದಿರುವಂತೆ ಭಾಸವಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಇಂತಹ ಮರಗಳನ್ನು ಕಾಡಿನ ಬೆಂಕಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅಂತಹ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿದ ಒಂದು ಮರವೆ ಮಂದಾರ.

Erythrina Strictaಮಂದಾರದ ವೈಜ್ಙಾನಿಕ ಹೆಸರು. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಕಾರ್ಕಿ ಕೋರಲ್ ಟ್ರೀ ಎಂದು ಇಂಗ್ಲೀಷಿನಲ್ಲಿ, ಪಾರಿಭದ್ರ ಎಂದು ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಹೆಸರುಗಳುಂಟು ಅವು ಹಲಿವಾಣ, ಕೀಚಿಗೆ ಎಂದು. Erythrina ಗುಂಪಿನ ಮರಗಳನ್ನು ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿಯೆ ಸುಂದರ ಮರಗಳಲ್ಲೊಂದು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.


ಮಂದಾರದ ಎಲೆಗಳು
ಮಂದಾರದ ಮುಳ್ಳು
ಮಂದಾರ ಭಾರತದ ನಗರ, ಹಳ್ಳಿಗಳ ಹೊರವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬೆಳೆದ ಮರ ಸುಮಾರು ೧೨ ಮೀನಷ್ಟು ಎತ್ತರ ವಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಮರದ ತೊಗಟೆಯ ಮೇಲೆ ಚಿಕ್ಕ ಮುಳ್ಳುಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಎಲೆಗಳು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿದ್ದು ಮೂರು ಉಪಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಎಲೆಗಳ ಸಮೂಹ ಒತ್ತಾಗಿರದೆ ವಿರಳವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳ ಹೂವು ನೋಡಲು ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿದ್ದು ಕೆಂಪು ,ಕಿತ್ತಳೆ ಬಣ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಒತ್ತೊತ್ತಾಗಿ ಗೊಂಚಲು ಗಳಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಹೂವಿನಲ್ಲಿ ಐದು ಎಸಳುಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಕಾಯಿ ಹುರುಳಿ ರೀತಿಯಲ್ಲಿದ್ದು ಒಣಗಿದಾಗ ಕೆಂಪು ಬೀಜಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.


ತೊಗಟೆ
ಚಳಿಗಾಲದ ಅಂತ್ಯ ಅಥವಾ ಬೇಸಿಗೆಯ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಎಲೆಗಳು ಉದುರುತ್ತವೆ. ಇದೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೂಗಳು ಸಹ ಅರಳುತ್ತವೆ. ಮೇ ಇಂದ ಜುಲೈವರೆಗು ಕಾಯಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತವೆ.


ಮಂದಾರ ಪುಷ್ಪ ಅನೇಕ ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕೀಟಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಇವುಗಳ ಇರುವಿಕೆ ಪರಿಸರದ ಸ್ವಸ್ಥತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ರೈತರಿಗು ಪ್ರಯೋಜನವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಎಲೆಯನ್ನು ಮೇವಿಗಾಗಿ ಸಹ ಬಳಸಬಹುದು. ಇದು ದೇಶೀಯ ಮರವಾದ್ದರಿಂದ ಅನೇಕ ದೇಶೀಯ ವೈದ್ಯ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲು ಇದರ ಬಳಕೆಯುಂಟು.

ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳು

  1. ನಮಸ್ಕಾರ. ಈ ಮರಕ್ಕೆ ಕನ್ನಡ ದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ವಾಗಿ ಮುತ್ತುಗಳ ಮರ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಪಾಲಾಶ ಎಂಬ ಹೆಸರೂ ಇದೆ.
    ನೀವು ತಿಳಿಸಿದಂತೆ ಮಂದಾರ ಎಂಬುದು ಈ ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಅಪರಿಚಿತ. ಮಂದಾರ ಪುಷ್ಪ ಗಿಡ, ವೃಕ್ಷ ವಲ್ಲ.
    ಈ ಮರದ ಎಲೆಗಳು ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲು ಪ್ರಸಿದ್ಧ, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪತ್ರಾವಳಿಯಾಗಿ ಉಪಯುಕ್ತ. ಅಲ್ಲಿಯೂ ಮುತ್ತುಗ ಎಂದೇ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
    ದಯವಿಟ್ಟು ನಿಮ್ಮ ಬರಹ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ.
    Aadityachandra2007@rediffmail.com

    ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರಅಳಿಸಿ

ಕಾಮೆಂಟ್‌‌ ಪೋಸ್ಟ್‌ ಮಾಡಿ

ಈ ಬ್ಲಾಗ್‌ನ ಜನಪ್ರಿಯ ಪೋಸ್ಟ್‌ಗಳು

ಕಕ್ಕೆ - ಪ್ರಕೃತಿ ಸಂಭ್ರಮಿಸುವ ಪರಿ

ಏಪ್ರಿಲ್-ಮೇ ತಿಂಗಳು ಬಹುತೇಕ ಮರಗಳು ಹೊಸದಾಗಿ‌ ಚಿಗುರಿ ಪ್ರಕೃತಿ ಸಂಭ್ರಮಿಸುವ ಸಮಯ. ವಸಂತಕಾಲದ ಬೆಳಗಿನ ಹೊತ್ತು ಮರಗಳಲ್ಲಿ ತೂರಿಬರುವ ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳು ಬಣ್ಣ ಬಣ್ಣದ ಚಿಗುರೆಲೆ, ಹೂಗಳ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದು ಇಡೀ ವಾತಾವರಣವೇ ಪ್ರಜ್ವಲಿಸುತ್ತದೆ. ಮರಗಳಲ್ಲಿ ಎಲೆಗಳ ಚಿಗುರು ಕೆಂಪು, ತಿಳಿಹಸಿರು ಹೀಗೆ‌ ವಿವಿಧ ಬಣ್ಣದ್ದಾದರೆ, 'ಕಾಡಿನ ಬೆಂಕಿ' ಎಂದೇ ಕರೆಯಲಾಗುವ ಮುತ್ತುಗ, ಬೂರುಗ, ಮಂದಾರ ಮರಗಳಲ್ಲಿ ಅರಳುವ ಹೂಗಳ ಸೊಗಸು. 'ಚಿನ್ನದ ಮಳೆ' ಎಂದು ಹೆಸರಿಸುವ ಕಕ್ಕೆಯ ಮರದ ಹೂವಿನದ್ದೇ ಇನ್ನೊಂದು‌ ಸೊಗಸು. ಕಕ್ಕೆ ಮರದ ಮೂಲ ಭಾರತ ಉಪಖಂಡ. ನೆರೆಯ ಶ್ರೀಲಂಕಾ, ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಒಣ ಎಲೆಯುದುರುವ ಮತ್ತು ತೇವಾಂಶಭರಿತ ಎಲೆಯುದುರುವ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ‌ ಬೆಳೆಯುವ ಕಕ್ಕೆ ಮರ ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್ ದೇಶದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮರ ಮತ್ತು ಅದರ ಹೂವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪುಷ್ಪ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯದ ರಾಜ್ಯ ಪುಷ್ಪವೂ ಕಕ್ಕೆ. Cassia fistula ಕಕ್ಕೆ ಮರದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರು. ಸುಮಾರು 15-20 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಗಾತ್ರದ ಮರ. ಇದರ ಎಲೆಗಳು ಋತುಮಾನಕ್ಕೆ‌ ತಕ್ಕಂತೆ ಉದುರುವ (deciduous) ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ. ಇದರ ಹಳದಿ ಹೂಗಳು 'ಪೆಂಡ್ಯೂಲಮ್'ನಂತೆ ಇಳಿಬಿಟ್ಟು, 4-7 ಸೆಂಟಿಮೀಟರ್ ವ್ಯಾಸವಿರುತ್ತದೆ. ಸಮಾನ ಗಾತ್ರದ 5 ಪಕಳೆಗಳಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ದ್ವಿದಳ ಬೀಜಬ...

ಆಲೆ ಅಥವಾ ಬೆಪ್ಪಾಲೆ

ಹೂವುಗಳು ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಕನ್ನಡ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಚನ್ನಪಟ್ಟಣದ ಗೊಂಬೆಗಳ ಕುರಿತಾದ ಒಂದು ಪದ್ಯವಿತ್ತು‌ ಅದನ್ನು ಓದಿದ್ದ ನಮಗೆ ಅಂತಹ ಗೊಂಬೆಗಳನ್ನು ಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂಬ ಬಯಕೆ ಮೂಡದೆ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಮುಂದೊಮ್ಮೆ ಮೈಸೂರಿಗೆ ಹೋದಾಗ ಚನ್ನಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಗೊಂಬೆ ಮತ್ತು ಆಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಕೊಂಡ ನೆನಪು. ಚನ್ನಪಟ್ಟಣದ ಗೊಂಬೆಗಳು ಜಗದ್ವಿಖ್ಯಾತವಾಗಿವೆ.

ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಾಯಣ

ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಭಾರತದ ಬೇರೆ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ . ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಉತ್ತರಾಯಣ ಪುಣ್ಯಕಾಲವೆಂದೂ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ . ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಾಯಣ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವೇನು ? ಇದನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದರೆ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಾಯಣ ಎಂದರೇನು ತಿಳಿಯೋಣ . ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ : ಭೂಮಿಯು ಸೂರ್ಯನನ್ನು ಸುತ್ತುವ ಸಮತಲವನ್ನು ಅಂತರಿಕ್ಷಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿ ಆ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ವೃತ್ತಕ್ಕೆ ಕ್ರಾಂತಿವೃತ್ತ (Ecliptc) ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ . ಕ್ರಾಂತಿವೃತ್ತವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ 12 ಭಾಗಗಳನ್ನಾಗಿ ವಿಭಜಿಸಿ , ಆ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಮೇಷರಾಶಿ , ವೃಷಭರಾಶಿ ,.. ಮೀನರಾಶಿಗಳೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತೇವೆ . ಸೂರ್ಯನು ಒಂದೊಂದು ರಾಶಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಪರ್ವಕಾಲಕ್ಕೆ ಸಂಕ್ರಮಣ ಅಥವಾ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಎಂದು ಹೆಸರು . ಈ 12 ರಾಶಿಗಳ ಗಣನೆಯು ಕ್ರಾಂತಿವೃತ್ತದಲ್ಲಿ ಬಿಂದುವೊಂದನ್ನು ಸ್ಥಿರವಾದ ಸ್ಥಾನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ , ಆ ಬಿಂದುವಿನಿಂದ ಆರಂಭಿಸಿ , ಭಾರತೀಯ ಸೌರಮಾನ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯನು ಮೇಷರಾಶಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಮಾಡಿದ ಅಂದರೆ ಮೇಷ ಸಂಕ್ರಮಣದ ಸಮಯದಿಂದ ಸೌರವರ್ಷವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ . ಇದೇ ' ಸೌರಮಾನ ಯುಗಾದಿ ' ಎಂದು ಆಚರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ . ಈ ಪದ್ಧತಿಯು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿದೆ . ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿಯೂ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ . ಈ ಸೌರವರ್ಷದ ಪ...